🔥알림🔥
① 테디노트 유튜브 - 구경하러 가기!
② LangChain 한국어 튜토리얼 바로가기 👀
③ 랭체인 노트 무료 전자책(wikidocs) 바로가기 🙌

6 분 소요

이번 포스팅에서는 PyTorch의 자동미분(AutoGrad) 기능을 활용하여 경사하강법 알고리즘을 직접 구현해보고 손실(loss) 값과 weights, bias의 변화량을 시각화해 보겠습니다.

실습파일

Open In Colab

PyTorch로 경사하강법(Gradient Descent) 구현

기본 개념은 함수의 기울기(경사)를 구하여 기울기가 낮은 쪽으로 계속 이동시켜서 극값에 이를 때까지 반복시키는 것입니다.

비용 함수 (Cost Function 혹은 Loss Function)를 최소화하기 위해 반복해서 파라미터를 업데이트 해 나가는 방식입니다.

경사하강법에 대한 상세한 설명은 아래 링크를 참고해 주시기 바랍니다.

# 모듈 import 
from IPython.display import Image
import matplotlib.pyplot as plt
import numpy as np
import torch

샘플 데이터셋 생성

  • y = 0.3x + 0.5의 선형회귀 식을 추종하는 샘플 데이터셋을 생성합니다.

  • 경사하강법 알고리즘으로 w=0.3, b=0.5를 추종하는 결과를 도출하도록 하겠습니다.

def make_linear(w=0.5, b=0.8, size=50, noise=1.0):
    x = np.random.rand(size)
    y = w * x + b
    noise = np.random.uniform(-abs(noise), abs(noise), size=y.shape)
    yy = y + noise
    plt.figure(figsize=(10, 7))
    plt.plot(x, y, color='r', label=f'y = {w}x + {b}', linestyle=':', alpha=0.3)
    plt.scatter(x, yy, color='black', label='data', marker='.')
    plt.legend(fontsize=15)
    plt.show()
    print(f'w: {w}, b: {b}')
    return x, yy

x, y = make_linear(w=0.3, b=0.5, size=100, noise=0.01)

w: 0.3, b: 0.5

샘플 데이터셋인 xytorch.as_tensor()로 텐서(Tensor)로 변환합니다.

# 샘플 데이터셋을 텐서(tensor)로 변환
x = torch.as_tensor(x)
y = torch.as_tensor(y)

랜덤한 w, b를 생성합니다. torch.rand(1)torch.Size([1])을 가지는 normal 분포의 랜덤 텐서를 생성합니다.

# random 한 값으로 w, b를 초기화 합니다.
w = torch.rand(1)
b = torch.rand(1)

print(w.shape, b.shape)

# requires_grad = True로 설정된 텐서에 대해서만 미분을 계산합니다.
w.requires_grad = True
b.requires_grad = True
torch.Size([1]) torch.Size([1])

다음은 가설함수(Hypothesis Function), 여기서는 Affine Function을 정의합니다.

# Hypothesis Function 정의
y_hat = w * x + b

y_haty의 손실(Loss)을 계산합니다. 여기서 손실함수는 Mean Squared Error 함수를 사용합니다.

$\Large Loss = \sum_{i=1}^{N}(\hat{y}_i-y_i)^2$

# 손실함수 정의
loss = ((y_hat - y)**2).mean()

loss.backward() 호출시 미분 가능한 텐서(Tensor)에 대하여 미분을 계산합니다.

# 미분 계산 (Back Propagation)
loss.backward()

wb의 미분 값을 확인합니다.

# 계산된 미분 값 확인
w.grad, b.grad
(tensor([-0.6570]), tensor([-1.1999]))

경사하강법 구현

  • 최대 500번의 iteration(epoch) 동안 반복하여 w, b의 미분을 업데이트 하면서, 최소의 손실(loss)에 도달하는 w, b를 산출합니다.

  • learning_rate는 임의의 값으로 초기화 하였으며, 0.1로 설정하였습니다.

하이퍼파라미터(hyper-parameter) 정의

# 최대 반복 횟수 정의
num_epoch = 500

# 학습율 (learning_rate)
learning_rate = 0.1
# loss, w, b 기록하기 위한 list 정의
losses = []
ws = []
bs = []

# random 한 값으로 w, b를 초기화 합니다.
w = torch.rand(1)
b = torch.rand(1)

# 미분 값을 구하기 위하여 requires_grad는 True로 설정
w.requires_grad = True
b.requires_grad = True

for epoch in range(num_epoch):
    # Affine Function
    y_hat = x * w + b

    # 손실(loss) 계산
    loss = ((y_hat - y)**2).mean()
    
    # 손실이 0.00005보다 작으면 break 합니다.
    if loss < 0.00005:
        break

    # w, b의 미분 값인 grad 확인시 다음 미분 계산 값은 None이 return 됩니다.
    # 이러한 현상을 방지하기 위하여 retain_grad()를 loss.backward() 이전에 호출해 줍니다.
    w.retain_grad()
    b.retain_grad()
    
    # 미분 계산
    loss.backward()
    
    # 경사하강법 계산 및 적용
    # w에 learning_rate * (그라디언트 w) 를 차감합니다.
    w = w - learning_rate * w.grad
    # b에 learning_rate * (그라디언트 b) 를 차감합니다.
    b = b - learning_rate * b.grad
    
    # 계산된 loss, w, b를 저장합니다.
    losses.append(loss.item())
    ws.append(w.item())
    bs.append(b.item())

    if epoch % 5 == 0:
        print("{0:03d} w = {1:.5f}, b = {2:.5f} loss = {3:.5f}".format(epoch, w.item(), b.item(), loss.item()))
    
print("----" * 15)
print("{0:03d} w = {1:.1f}, b = {2:.1f} loss = {3:.5f}".format(epoch, w.item(), b.item(), loss.item()))
000 w = -0.01099, b = 0.89355 loss = 0.10401
005 w = -0.05946, b = 0.74602 loss = 0.01675
010 w = -0.05314, b = 0.70280 loss = 0.01087
015 w = -0.03533, b = 0.68401 loss = 0.00940
020 w = -0.01588, b = 0.67136 loss = 0.00829
025 w = 0.00302, b = 0.66061 loss = 0.00733
030 w = 0.02093, b = 0.65077 loss = 0.00648
035 w = 0.03779, b = 0.64158 loss = 0.00573
040 w = 0.05365, b = 0.63295 loss = 0.00506
045 w = 0.06856, b = 0.62485 loss = 0.00448
050 w = 0.08257, b = 0.61724 loss = 0.00396
055 w = 0.09573, b = 0.61008 loss = 0.00350
060 w = 0.10811, b = 0.60336 loss = 0.00310
065 w = 0.11974, b = 0.59704 loss = 0.00274
070 w = 0.13067, b = 0.59110 loss = 0.00242
075 w = 0.14094, b = 0.58551 loss = 0.00215
080 w = 0.15060, b = 0.58027 loss = 0.00190
085 w = 0.15967, b = 0.57534 loss = 0.00168
090 w = 0.16820, b = 0.57070 loss = 0.00149
095 w = 0.17622, b = 0.56634 loss = 0.00132
100 w = 0.18375, b = 0.56225 loss = 0.00117
105 w = 0.19083, b = 0.55840 loss = 0.00104
110 w = 0.19749, b = 0.55479 loss = 0.00092
115 w = 0.20374, b = 0.55139 loss = 0.00082
120 w = 0.20962, b = 0.54819 loss = 0.00073
125 w = 0.21514, b = 0.54519 loss = 0.00065
130 w = 0.22034, b = 0.54237 loss = 0.00057
135 w = 0.22522, b = 0.53972 loss = 0.00051
140 w = 0.22980, b = 0.53722 loss = 0.00046
145 w = 0.23411, b = 0.53488 loss = 0.00041
150 w = 0.23817, b = 0.53268 loss = 0.00036
155 w = 0.24197, b = 0.53061 loss = 0.00033
160 w = 0.24555, b = 0.52866 loss = 0.00029
165 w = 0.24892, b = 0.52684 loss = 0.00026
170 w = 0.25208, b = 0.52512 loss = 0.00024
175 w = 0.25505, b = 0.52350 loss = 0.00021
180 w = 0.25784, b = 0.52199 loss = 0.00019
185 w = 0.26047, b = 0.52056 loss = 0.00017
190 w = 0.26293, b = 0.51922 loss = 0.00016
195 w = 0.26525, b = 0.51796 loss = 0.00014
200 w = 0.26743, b = 0.51678 loss = 0.00013
205 w = 0.26948, b = 0.51566 loss = 0.00012
210 w = 0.27140, b = 0.51462 loss = 0.00011
215 w = 0.27321, b = 0.51363 loss = 0.00010
220 w = 0.27491, b = 0.51271 loss = 0.00009
225 w = 0.27651, b = 0.51184 loss = 0.00009
230 w = 0.27801, b = 0.51103 loss = 0.00008
235 w = 0.27942, b = 0.51026 loss = 0.00008
240 w = 0.28075, b = 0.50954 loss = 0.00007
245 w = 0.28200, b = 0.50886 loss = 0.00007
250 w = 0.28317, b = 0.50822 loss = 0.00006
255 w = 0.28427, b = 0.50762 loss = 0.00006
260 w = 0.28530, b = 0.50706 loss = 0.00006
265 w = 0.28628, b = 0.50653 loss = 0.00005
270 w = 0.28719, b = 0.50604 loss = 0.00005
275 w = 0.28805, b = 0.50557 loss = 0.00005
------------------------------------------------------------
277 w = 0.3, b = 0.5 loss = 0.00005

결과 시각화

  • loss는 epoch이 늘어남에 따라 감소합니다.

  • epoch 초기에는 급격히 감소하다가, 점차 완만하게 감소함을 확인할 수 있는데, 이는 초기에는 큰 미분 값이 업데이트 되지만, 점차 계산된 미분 값이 작아지게되고 결국 업데이트가 작게 일어나면서 손실은 완만하게 감소하였습니다.

  • w, b도 초기값은 0.3, 0.5와 다소 먼 값이 설정되었지만, 점차 정답을 찾아가게 됩니다.

# 전체 loss 에 대한 변화량 시각화
plt.figure(figsize=(14, 6))
plt.plot(losses, c='darkviolet', linestyle=':')

plt.title('Losses over epoches', fontsize=15)
plt.xlabel('Epochs')
plt.ylabel('Error')
plt.show()

# w, b에 대한 변화량 시각화
fig, axes = plt.subplots(1, 2)
fig.set_size_inches(14, 6)

axes[0].plot(ws, c='tomato', linestyle=':', label='chages')
axes[0].hlines(y=0.3, xmin=0, xmax=len(ws), color='r', label='true')
axes[0].set_ylim(0, 0.7)
axes[0].set_title('"w" changes over epoches', fontsize=15)
axes[0].set_xlabel('Epochs')
axes[0].set_ylabel('Error')
axes[0].legend()

axes[1].plot(bs, c='dodgerblue', linestyle=':', label='chages')
axes[1].hlines(y=0.5, xmin=0, xmax=len(ws), color='dodgerblue', label='true')
axes[1].set_ylim(0.2, 0.9)
axes[1].set_title('"b" changes over epoches', fontsize=15)
axes[1].set_xlabel('Epochs')
axes[1].set_ylabel('Error')
axes[1].legend()

plt.show()

댓글남기기